20 yüzyıl başlarındaki Amerikan müziğinin gelişimine bağlı olarak yeni bir sanat formu daha doğdu. Dans. İlk dansçılar arasında olan Isadora Duncan (1878-1927) klasik bale pozisyonları yerine kuralsız, doğal figürlerini kullanmıştı.
Ancak dansın asıl gelişimi Ruth St. Dennis (1878-1968) ile eşi ve partneri Ted Shawn’ın (1891-1972) dans grubuyla başlar. Öğrencilerinden Doris Humphrey (1895-1958) ilhamı dış dünyada, birey-toplum çelişkisinde arıyordu. St Denis’in bir diğer öğrencisi ve modern dansın en ünlü isimlerinden olan Martha Graham (1893-1991) ise içe dönük bir ifade arayışı içindeydi. Graham’ın en bilinen çalışmaları, ünlü besteci Aaron Copland’la yaptıkları ortak çalışma sonucunda, “Appalachian Spring” adlı eserde sahnelenmişti.
İlerideki yıllarda koreograflar, yeni ifade biçimleri arayışına girdiler. Merce Cunningham (1919- ) gösterilerde raslantısal hareketler ve doğaçlama kullandı. Alvin Ailey (1931-1989) Afrika dansını ve zenci müziğini birleştirdi. Mark Morris (1956- ) ve Liz Lerman (1947- ) gibi koreograflar, dansçıların genç ve ince olmaları gerektiği görüşüne karşı çıktılar. Gösterilerinde kullandıkları sanatçılarla, ahenkli ve güzel bir dansın yaşla ya da bedenin biçimiyle ilgisi olmadığını kanıtladılar.
ABD izleyicisi 20. yüzyılın başlarında, Avrupa’dan turneye gelen gruplar sayesinde klasik bale ile tanıştı. İlk Amerikan bale grubu 1930’lu yıllarda, bale tutkunu Lincoln Kirstein (1907-1996) çevresinde toplanan dansçı ve koreograflar tarafından kuruldu. Kirstein, 1933 yılında Rus koreograf George Balanchine’i (1904-1983) ABD’ye davet etti. İkisi birlikte Amerikan Bale Okulu’nu kurdular. Bu okul, 1948 yılında New York City Balesi adını aldı. Bale menajeri ve reklam ajanı Richard Pleasant (1909-1961), hamisi (destekçisi) olan dansçı Lucia Chase (1907-1986) ile beraber 1940’ta Amerika’nın ikinci büyük bale organizasyonu olan Amerikan Bale Tiyatrosu’nu kurdu.
Pleasant gibi Amerika’da doğmuş yönetmenler repertuarlarına Rus klasiklerini dahil ederken; Balanchine, grubunda, eski repertuarın yerine seçkin müzik parçalarına ve yeni eserlerin klasik üslupla yorumlarına yer veriyordu. O dönemden bu yana Amerikan balesi, hem klasiklerin yeni yorumlarına hem de orijinal eserlere yer vermektedir. Eski yetenekli dansçılardan oluşan koreografların arasında Jerome Robbins (1918-1998), Robert Joffrey (1930-1988), Eliot Feld (1942- ), Arthur Mitchell (1934- ) ve Mikhail Baryshnikov yer (1948) almıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder